Eksperci UPWr: nie kupujmy za dużo, nie marnujmy żywności!

 – Nie róbmy zakupów nieplanowanych, pod wpływem impulsu lub goniąc za kulinarną modą, kupując produkty, które nam potem nie smakują. Nie kupujmy też na zapas, zwłaszcza w ilościach przekraczających nasze możliwości – mówi dr Marzena Styczyńska. Dodaje, że kuchnia jest miejscem, w którym możemy wykazać się wyobraźnią i kreatywnością, ale niestety często brak pomysłów lub czasu jest przeszkodą, żeby te nadwyżki żywności zagospodarować i wtedy lądują w koszu.

Dlatego tak ważne jest, by kupować tylko to co potrzebne. Jak to robić?

– Ja przed pójściem na zakupy robię listę produktów, biorąc pod uwagę to, co już mam w domu oraz to, dla ilu osób będę przygotowywać posiłek. Staram się „zinwentaryzować” produkty, które mam w lodówce i spiżarni, aby nie powielać ich zakupu. Staram się też nie chodzić na zakupy głodna, bo wtedy tak naprawdę kupujemy oczami, a nie zgodnie z naszymi potrzebami. Dodatkowo planuję posiłki z pewnym wyprzedzeniem i preferuję potrawy proste, niewymagające wielu składników, co również wpływa na ilość kupowanych produktów – wylicza dr Styczyńska.

Jeśli ktoś na święta przygotuje za dużo potraw, może je zamrozić, najlepiej podzielone na porcje. Wekowanie również pozwoli nam na zachowanie trwałości produktów. Podobnie pakowanie próżniowe, które znacznie wydłuża czas przechowywania, a jest możliwe do zastosowania w domowych warunkach.

– Zawsze pozostaje też opcja podzielenia się potrawami lub produktami z sąsiadem, rodziną, przyjaciółmi. To z pozoru drobny, świąteczny gest, a gwarantuję, że sprawi przyjemność osobie obdarowanej. Najważniejsze to nie wyrzucać! – podkreśla dr Marzena Styczyńska.

Data ważności, a data przydatności do spożycia

Badania pokazują, że konsumenci mają ogromny problem z odróżnianiem daty ważności od daty przydatności do spożycia. A terminów, z którymi konsument musi się zmierzyć: należy spożyć do, należy spożyć przed, czy termin minimalnej trwałości jest jeszcze więcej. 

– Dlatego pamiętajmy, że termin przydatności do spożycia, oznaczony na opakowaniu „należy spożyć do”, to data ważności, czyli maksymalna, graniczna data, po której upływie zjedzenie produktu może spowodować groźne konsekwencje dla zdrowia. Stosowany jest dla produktów nietrwałych mikrobiologicznie. Należą do nich: mięsa, wędliny, ciasta, ryby, soki niepasteryzowane, produkty mleczne, wyroby garmażeryjne, inne produkty łatwo się psujące – wyjaśnia dr Styczyńska. – Termin „najlepiej spożyć przed końcem” to data minimalnej trwałości, którą stosuje się dla produktów trwałych mikrobiologicznie, do których należą: produkty zbożowe, przyprawy, mrożonki, konserwy, produkty sypkie, napoje, wybrane słodycze oraz inne produkty trudno się psujące. Takie produkty możemy bez obaw spożywać nawet po upływie ich daty ważności, oczywiście do momentu, gdy nie mają widocznych oznak zepsucia, pleśni itp. Produkty te mogą nieznacznie zmieniać kolor, zapach smak czy konsystencję – dodaje.

Pytana o to, czy te przeterminowane produkty można wykorzystać w kuchni mówi, że to zależy, ale część z nich jak najbardziej i to nawet, gdy są uszkodzone mechanicznie lub po prostu nieatrakcyjnie wyglądają. – Mówię tu np. o owocach i warzywach, które zawierają duże ilości naturalnych, nieprzetworzonych cukrów, więc mogą śmiało zastąpić cukier w przygotowaniu ciast, pasztetów warzywnych czy po prostu koktajli – tłumaczy dr Marzena Styczyńska.

• 

  Eksperci UPWr: na święta polecam borowiki, podgrzybki, ale też shiitake

  Jakie grzyby powinny znaleźć się na świątecznym stole? Suszone, marynowane, czy świeże? Z czym je łączyć, by były jeszcze zdrowsze i łatwiej strawne? M.in. na te pytania odpowiada dr Cecylia Uklańska-Pusz z Zakładu Uprawy Warzyw, Grzybów i Roślin Zielarskich UPWr.

• 

  Eksperci UPWr: jak kupować ryby odpowiedzialnie, a jeśli nie karp, to...?

  Ryby głosu nie mają, ale wielkością, kształtem, barwą, rodzajem łuski i pochodzeniem mówią nam, że różnią się między sobą i to znacznie – twierdzi prof. Danuta Figurska-Ciura z Wydziału Biotechnologii i Nauk o Żywności UPWr i odpowiada na nurtujące nas przed świętami pytania: jeśli nie karp, to co, które ryby są najzdrowsze, jak rozpoznać czy ryba jest świeża, usunąć jej charakterystyczny zapach i kupować odpowiedzialnie?

• 

  Eksperci UPWr: jeśli choinka to jaka: żywa czy sztuczna?

  Świerk, sosna, jodła, a może daglezja? Żywa czy sztuczna? Jak sprawdzić choinkę przed zakupem i wybrać tę, która nie straci wszystkich igieł zaraz po Wigilii oraz wybrać taką, którą potem możemy wsadzić do ogrodu? Na pytania odpowiada prof. Przemysław Bąbelewski z Wydziału Przyrodniczo-Technologicznego Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.